Chăm sóc răng miệng cho trẻ là điều nhiều bậc phụ huynh quan tâm nhưng không phải ai cũng biết khi nào nên bắt đầu và cách thực hiện đúng. Một số cha mẹ nghĩ rằng chỉ cần đánh răng khi trẻ mọc răng đầy đủ, trong khi số khác lại lo lắng quá mức về vệ sinh miệng từ quá sớm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ thời khi nào nên bắt đầu đánh răng cho trẻ và cách chăm sóc răng miệng theo từng giai đoạn.
Răng sữa có quan trọng không?
Nhiều người nghĩ rằng răng sữa chỉ là răng tạm thời, sớm muộn gì cũng thay, nên không cần quá chú trọng vệ sinh. Tuy nhiên, quan điểm này không chính xác. Răng sữa đóng vai trò rất quan trọng trong việc:
- Hỗ trợ ăn nhai: Giúp trẻ nhai thức ăn tốt, hỗ trợ hệ tiêu hóa.
- Phát triển ngôn ngữ: Răng giúp trẻ phát âm đúng, đặc biệt là các âm như “s”, “t”, “v”…
- Định hình khuôn mặt: Răng sữa giữ chỗ cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí, giúp trẻ có nụ cười đẹp sau này.
- Ngăn ngừa bệnh lý răng miệng: Nếu răng sữa sâu, viêm nhiễm, vi khuẩn có thể lây lan sang răng vĩnh viễn và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện của trẻ.
Vì thế, ngay từ khi trẻ còn nhỏ, cha mẹ cần tạo thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách.
Thời điểm thích hợp để bắt đầu chăm sóc răng miệng cho trẻ
1. Giai đoạn sơ sinh (0-6 tháng): Làm sạch lợi ngay cả khi chưa mọc răng
Vậy khi nào nên bắt đầu đánh răng cho trẻ? Ngay từ khi trẻ chưa mọc răng, cha mẹ đã có thể bắt đầu vệ sinh khoang miệng cho con. Sau khi bú, bạn có thể dùng gạc mềm hoặc khăn xô sạch nhúng nước ấm, lau nhẹ nướu để loại bỏ cặn sữa, ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ.
Thói quen này giúp trẻ quen với việc vệ sinh miệng từ sớm, đồng thời tạo tiền đề tốt cho giai đoạn mọc răng sau này.
2. Khi răng sữa đầu tiên xuất hiện (6-12 tháng): Bắt đầu chải răng nhẹ nhàng
Khi chiếc răng sữa đầu tiên mọc lên (thường là khoảng 6 tháng tuổi), đây là lúc cha mẹ nên bắt đầu đánh răng cho bé. Tuy nhiên, thay vì dùng bàn chải ngay lập tức, bạn có thể tiếp tục sử dụng gạc mềm thấm nước hoặc nước muối sinh lý để lau răng nhẹ nhàng.
Từ 8-12 tháng, có thể dùng bàn chải lông mềm, đầu nhỏ, không dùng kem đánh răng hoặc chỉ sử dụng một lượng rất nhỏ (cỡ hạt gạo) nếu có sự hướng dẫn của bác sĩ nha khoa.
3. Giai đoạn 1-2 tuổi: Tạo thói quen đánh răng hàng ngày
Khi trẻ bước vào giai đoạn này, cha mẹ nên duy trì thói quen đánh răng ít nhất 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối. Ở giai đoạn này, bạn có thể cho bé làm quen với kem đánh răng có chứa fluoride với lượng rất ít (nhỏ hơn hạt gạo).
Trẻ chưa thể tự đánh răng đúng cách nên cha mẹ cần hướng dẫn và giúp đỡ. Điều quan trọng là làm cho việc đánh răng trở thành một hoạt động vui vẻ để bé hợp tác.
4. Từ 2-3 tuổi: Tập cho trẻ tự đánh răng dưới sự giám sát
Ở tuổi này, trẻ có thể tự cầm bàn chải và tập đánh răng nhưng vẫn cần sự hướng dẫn của cha mẹ. Bạn nên:
- Chọn bàn chải phù hợp với tay bé, có lông mềm để tránh tổn thương nướu.
- Hướng dẫn bé chải răng theo chuyển động tròn, nhẹ nhàng, không chải quá mạnh.
- Dạy bé nhổ bọt kem đánh răng thay vì nuốt.
Lượng kem đánh răng chứa fluoride có thể tăng lên cỡ hạt đậu khi bé được 3 tuổi.
5. Từ 4-6 tuổi: Hình thành kỹ năng tự vệ sinh răng miệng
Đây là thời điểm quan trọng để trẻ học cách tự đánh răng đúng cách. Tuy nhiên, cha mẹ vẫn nên kiểm tra và hướng dẫn bé cho đến khi bé thực sự thành thạo. Bạn có thể khuyến khích bé bằng cách:
- Cho bé chọn bàn chải và kem đánh răng có hình ảnh nhân vật yêu thích.
- Đặt đồng hồ hoặc hát một bài hát trong 2 phút để bé duy trì đủ thời gian chải răng.
- Giải thích tầm quan trọng của việc vệ sinh răng miệng để bé có ý thức hơn.
Những sai lầm phổ biến khi chăm sóc răng miệng cho trẻ
Nhiều cha mẹ vô tình mắc phải một số sai lầm sau khi chăm sóc răng miệng cho con:
- Đợi đến khi trẻ mọc đầy đủ răng mới đánh răng: Điều này khiến vi khuẩn tích tụ và gây sâu răng sớm.
- Cho trẻ bú bình khi ngủ: Sữa công thức có thể đọng lại trên răng và gây sâu răng sớm.
- Để trẻ tự đánh răng quá sớm mà không hướng dẫn: Trẻ nhỏ chưa biết cách chải răng hiệu quả, cần sự hỗ trợ từ người lớn.
- Dùng kem đánh răng người lớn cho trẻ: Kem đánh răng dành cho người lớn có thể chứa quá nhiều fluoride, không phù hợp với trẻ nhỏ.
- Không đưa trẻ đi khám nha khoa định kỳ: Việc kiểm tra răng miệng định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề và phòng ngừa sâu răng.
Lời khuyên giúp trẻ yêu thích việc đánh răng
Để việc đánh răng trở nên thú vị, bạn có thể thử những cách sau:
- Chơi trò chơi: Biến đánh răng thành một hoạt động vui vẻ bằng cách đếm số giây, kể chuyện hoặc thi xem ai đánh răng lâu hơn.
- Khen ngợi và tạo động lực: Mỗi lần bé đánh răng đúng cách, hãy khen bé hoặc thưởng một sticker đáng yêu.
- Làm gương cho trẻ: Trẻ nhỏ học hỏi từ người lớn, vì vậy hãy đánh răng cùng con để bé thấy đó là việc cần làm hàng ngày.
Đọc thêm bài viết: 8 đồ chơi phù hợp với độ tuổi và phát triển trí não
Kết luận
Việc chăm sóc răng miệng cho trẻ không chỉ giúp bảo vệ răng sữa mà còn tạo nền tảng cho sức khỏe răng miệng sau này. Bắt đầu đúng thời điểm và duy trì thói quen đánh răng tốt sẽ giúp trẻ có một hàm răng khỏe mạnh, nụ cười rạng rỡ.
fullenpharma khuyên bạn hãy đồng hành cùng con trong hành trình này để bé yêu thích việc chăm sóc răng miệng ngay từ nhỏ!
